Śladem granitowych kościołów

Krótka trasa śladem granitowych kościołów

Pierwszym obiektem na trasie jest Kościół Świętego Krzyża w Oborzanach. Zbudowany w XII-XIII wieku z kamieni polnych, jest orientowany i miał charakter budowli obronnej. W 1712 r. dobudowano wieżę do bryły Kościoła. Z pierwotnych wyposażeń nie pozostało nic. Ozdobą świątyni był ołtarz skrzydłowy z 1562 r. z malowidłami Lucasa Cranacha Młodszego, namalowany dla margrabiny Katarzyny Brunszwickiej. Ołtarz drogą wymiany za dzwony w XIX w. trafił do Oborzan. Po II wojnie światowej był mocno podniszczony i został zdemontowany, po kilkudziesięciu latach przekazano ołtarza do konserwacji, gdzie znajduje się do dziś.

Kolejnym obiektem jest Kościół filialny pw św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Wysokiej. Powstał z kostki granitowej i kamieni narzutowych oraz cegły na przełomie XIV i XV w., gotycki. Około 1700 r. , oraz w latach 1880-1890 przebudowany. W czasie drugiej przebudowy postawiono neoklasycystyczną wieżę.

Ostatnim obiektem jest Kościół Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych w Dargomyślu. Zbudowany ok. 1260 z fundacji chwarszczańskich templariuszy, z kostki granitowej, orientowany, salowy, bez chóru i wieży zachodniej, z zakrystią od strony północnej.

Po raz pierwszy jako parafialny wymieniony w 1385 r., kiedy to biskup kamieński Filip zatwierdził fundację nowego ołtarza w kościele parafialnym w Gorzowie, dokonaną przez plebana z Dargomyśla, Mathiasa Schulte z własnych dochodów (Gorzów był jego rodzinnym miastem). W 1433 r. kościół uległ częściowemu zniszczeniu podczas przemarszu wojsk husyckich. Po 1540 r. przejęła go gmina protestancka. Rozbudowany w 1748 r. o zachodnią część nawową (usunięto wówczas portal główny w ścianie zachodniej) i wieżę, uległ zniszczeniom w 1758 r. podczas bitwy pod Sarbinowem oraz w 1805 r. w wyniku działań wojsk francuskich; następnie odnowiony. Forma dominującej nad zabudową kamiennej wieży kościoła znana jest z płótna gorzowskiego malarza Roberta Warthmüllera (1886), który uwiecznił Dargomyśl w scenie przedstawiającej wizytę króla Fryderyka II Wielkiego. Po pożarze wieży 5 kwietnia 1897 r. została ona częściowo rozebrana. W 1898 r. dobudowano górną część wieży z cegły, którą zakończono drewnianą strzelistą wieżyczką, dobudowano również drewniany chór oraz założono nowy drewniany sufit. Istniejące jeszcze trzy dzwony z XV i XVI w. w czasie II wojny światowej zabrali Niemcy. Wokół kościoła znajdował się do 1945 r. cmentarz grzebalny, ślady jego istnienia są widoczne na murze okalającym cmentarz kościelny.