Szlak Powstania Styczniowego ver. 2

MIEJSCA PAMIĘCI POWSTANIA STYCZNIOWEGO

 BACHUS (GMINA SAWIN)
Mogiła powstańcza znajdująca przy drodze Sawin-Chutcze, usytuowana przy skrzyżowaniu z leśną drogą prowadzącą do miejscowości Bachus. Początkowo znajdował się tutaj drewniany krzyż, zastąpiony z czasem krzyżem metalowym. W 2013 r. obok krzyża umieszczono potężny głaz z tablicą pamiątkową z napisem: ZBIOROWA MOGIŁA 7 NIEZNANYCH POWSTAŃCÓW / Z OKRESU POWSTANIA STYCZNIOWEGO 1863 – 1864 / POLEGŁYCH W WALCE Z PATROLEM KOZACKIM / W 150 ROCZNICĘ WYBU
 IŁOWA (GMINA RUDA HUTA)
Pomnik usytuowany we wschodniej części miejscowości, na terenie przysiółka Rudnia (niegdyś samodzielnego folwarku wydzielonego z dóbr Łukówek) przy drodze z miejscowości Ruda-Wieś do Sawina. Składa się z dwóch bloków granitowych ustawionych na granitowej podstawie i ustawionego za nimi krzyża dębowego. Na większym bloku w górnej części umieszczony jest fragment Manifestu Rządu Narodowego z 22 stycznia 1863 r. („Rząd Twój Narodowy / wzywa Cię na pole / chwały i zwycięstwa! / Manifest Tymczasowego Rządu Narodowego.”), natomiast poniżej napis: W hołdzie bohaterom / powstania styczniowego / w bitwie pod Rudnią / 16 stycznia 1864 r. W dolnej części umieszczono napis: Społeczeństwo gminy Ruda-Huta 2016 r. Na mniejszym bloku został umieszczony symboliczny wizerunek powstańca w krakusce i z kosą postawioną na sztorc oraz data 1863.
 KLITNE (GMINA SAWIN)
Cmentarz powstańczy znajdujący się na skraju miejscowości Klitne, stanowiącej przysiółek Sawina. Położony jest na terenie leśnym (Nadleśnictwo Chełm, Obręb Stańków, Leśnictwo Sawin), około 600 m od drogi Chełm – Włodawa (w kierunku wschodnim). Do obiektu prowadzi polna droga. Posiada powierzchnię około 0,15 ha. Obiekt jest obwałowany i oznakowany tablicą informacyjną z tekstem: CMENATRZ WOJENNY Z OKRESU / POWSTANIA STYCZNIOWEGO / POWSTAŃCÓW Z ODDZIAŁU / KAROLA KRYSIŃSKIEGO / POLEGŁYCH W BOJU / POD MALINÓWKĄ / 21.11.1863 / KLITNE URZĄD GMINY SAWIN. Nie zachowały się na nim stare nagrobki, jedynie dwa współczesne pochówki. Na cmentarzu prawdopodobnie pochowano 29 powstańców.
 MALINÓWKA (GMINA SAWIN)
Granitowy głaz zwany „Kamieniem Powstańców”, poświęcony uczestnikom bitwy pod Malinówką (21 listopada 1863 r.), Według lokalnej tradycji w pobliżu kamienia znajdowało się obozowisko powstańców. Kamień posiada powierzchnię 4 m², obwód 700 cm, długość 230 cm, szerokość 230 cm i wysokość 50 cm.
 RUDKA (GMINA RUDA HUTA)
Symboliczny obiekt poświęcony powstańcom poległym w bitwie pod Rudką, identyczny z pomnikami w Iłowie i Żalinie. Jedynie na większym bloku główny napis brzmi: W hołdzie bohaterom / powstania styczniowego / w bitwie pod Rudką / 17 lutego 1863 r. Obok pomnika (od północy) została umieszczona tablica informacyjna z krótkim opisem bitwy pod Rudką, zaczerpniętym z publikacji Stanisława Zielińskiego Bitwy i potyczki 1863-1864 (Rapperswil 1913) oraz informacje o programie, w ramach którego wykonano pomnik. Odsłonięcie pomnika miało miejsce 17 maja 2017 r.
 SAWIN (GMINA SAWIN)
Mogiła weterana z 1863 r., Seweryna Pulikowskiego, pochowanego w zbiorowym grobie rodziny Pulikowskich. Nagrobek usytuowany jest w centrum cmentarza.
 SAWIN (GMINA SAWIN)
Symboliczna mogiła powstańców na cmentarzu parafialnym (pierwotnie na cmentarzu znajdowały się dwie mogiły, w których pochowano 28 i 37 powstańców), Obiekt znajduje się w centrum cmentarza,
 SAWIN (GMINA SAWIN)
Symboliczny pomnik poświęcony uczestnikom bitwy pod Malinówką (21 listopada 1863 r.) i potyczkom pod Bukową Małą (22 stycznia 1863 i 31 grudnia 1863 r.) Obiekt znajduje się przy zabudowaniach Zespołu Szkół w Sawinie Na obelisku umieszczono napis: POWSTAŃCOM / STYCZNIOWYM / BOHATEROM / BITEW POD / BUKOWĄ MAŁĄ / 22. I. 1863 / SAWINEM 22. I. 1863, MALINÓWKA / 21. XI. 1863 / BUKOWĄ MAŁĄ / 31. XII. 1863 / SPOŁECZEŃSTWO / ZIEMI / CHEŁMSKIEJ / 2004 R..
 SREBRZYSZCZE (GMINA CHEŁM)
Mogiła powstańcza, usytuowana na południowym krańcu miejscowości przy drodze do Chełma, zlokalizowana na kurhanie wczesnośredniowiecznym o średnicy 10 m i wysokości około 2 m, W 1972 r. obiekt został całkowicie przekształcony. Podstawę kopca usypano w czworobok o wymiarach 6 m na 6 m oraz ogrodzono metalowym ogrodzeniem na ceglanej podmurówce. W trakcie prac wykopano dużą ilość kości. Kopiec prawdopodobnie jest miejscem pochówku kilkunastu powstańców, poległych w potyczce pod Brzeźnem (22 lipca 1863 r.), stoczonej przez oddział pod dowództwem Stanisława Lipińskiego.
 ŻALIN (GMNA RUDA HUTA)
Obiekt identyczny z pomnikiem w Iłowie i Rudce, usytuowany w centrum miejscowości, w pobliżu zabytkowego wiatraka. Jedynie na większym bloku główny napis brzmi: W hołdzie bohaterom / powstania styczniowego / w bitwie pod Żalinem / 22 lutego 1863 r.