O czym milczą przewodniki

Długość: 39 km

Czas przejazdu: ok. 5 h

Tereny położone za zachód od Poznania są stosunkowo rzadko odwiedzane przez rowerzystów z tego miasta. Zapewne przyczyna tkwi w trudności z dojazdem rowerowym z centrum - po drodze piętrzą się trudności w postaci rozległych terenów fabryk i hurtowni, poprzecinanych gęstą siecią ruchliwych szos. Wystarczy jednak trochę podjechać pociągiem lub samochodem, aby móc w pełni cieszyć się ciekawostkami, które czekają na nas pomiędzy Szamotułami i Bukiem. Części z nich nie znajdziecie na większości z dostępnych map...

Trasa zaczyna się przy stacji kolejowej w Szamotułach.

(1,7 km) Gałowo. W 1820 roku otwarto tu pierwszą w Wielkopolsce cukrownię. Zanim opuścimy wieś, warto podjechać do zespołu pałacowo-parkowego.

(6,6 km) Zbiornik Radzyny. Czas na pierwszą niespodziankę - zbiornik retencyjny na Samie. Zbiornik Radzyny nie jest obecny na większości map, łącznie z topograficznymi i turystycznymi, o administracyjno-drogowych nie wspominając. Przyczyna jest banalna - po prostu jezioro jest zbyt "nowe" i większość firm kartograficznych nie zdążyła go jeszcze umieścić na swoich mapach i w bazach danych.

(7,2 km) Myszkowo. Już z wysokości zapory widać było na przeciwnym brzegu Samy zwartą sylwetkę dworu z 1786 roku. W połowie XIX w. dokonano jego gruntownej przebudowy, czego efektem było zatarcie cech stylowych. Dookoła niezagospodarowanego dziś budynku rozciąga się park krajobrazowy z przełomu XVIII/XIX w. z dwoma rzędami grabów.

(13,0 km) Motodemont. Zanim wjedziemy pomiędzy zabudowania Kaźmierza, po prawej czeka na nas kolejna niespodzianka na trasie, której próżno szukać na jakiejkolwiek mapie. Już z daleka witają nas charakterystyczne sylwetki rakiet, wycelowanych w niebo. Po podjechaniu nieco bliżej zza ogrodzenia możemy dostrzec różne czołgi, transportery opancerzone oraz inne bojowe pojazdy różnego przeznaczenia. To prawdziwa gratka dla miłośników militariów! Bynajmniej, nie jest to muzeum "pod chmurką", ale po prostu siedziba firmy, która w sposób profesjonalny przerabia pozyskany z demobilu sprzęt do celów pozawojskowych.

(13,5 km) Kaźmierz. Na północ od czworobocznego, parterowego rynku, znajdziemy późnogotycki kościół Nawiedzenia NMP z 1494 r. z nieco młodszą kaplicą formie nawy oraz neogotycką kaplicą grobową Skrzydlewskich z lat 30. XX w. Zachodnia fasada zdobiona jest schodkowym szczytem z sygnaturką.

(19,2 km) Młodasko Po prawej mijamy aleję starych kasztanowców, prowadzącą do parku krajobrazowego z poł. XIX w. Znajdziemy tu wiekowe jesiony i lipy. Po przekroczeniu drogi krajowej nr 92, po prawej doskonale widać grodzisko stożkowate na planie czworoboku o obwodzie ok. 150 m i wysokości 13 m. Do dziś zachowały się ślady fosy.

(25,4 km) Grzebienisko Obok współczesnej kaplicy św. Trójcy i św. Izydora stoi ciekawy słup, pozostały po rozebranym wiatraku. We wnękach umieszczone są rzeźby ludowe. Obok - krucyfiks, zmontowany z części maszyn rolniczych. Przy drodze do Dusznik - dwór-willa z lat 30. XX w. Obok - szachulcowy budynek dawnej oficyny z II poł. XIX w. Wszystko to w otoczeniu niewielkiego, ale ładnego parku krajobrazowego. W upalny dzień warto pamiętać o kąpielisku w starej żwirowni!

(35,3 km) Buk. Po prawej - okazały, szachulcowy kościół Świętego Krzyża z 1760 r., zbudowany na planie krzyża greckiego. Wewnątrz wyposażenie rokokowe i krucyfiks gotycki z XV/XVI w. w ołtarzu głównym. Na cmentarzu - zbiorowa mogiła "Bohaterów Bukowskich" - poległych w okresie Wiosny Ludów, powstania wielkopolskiego oraz II wojny światowej. Kontynuujemy jazdę ul. Bohaterów Bukowskich aż do Rynku. Według legendy, właśnie tutaj, pod jednym z tutejszych buków miał umrzeć podczas polowania pierwszy historyczny władca państwa Polan, książę Mieszko I - stąd nazwa miasta. Po tym zdarzeniu nie ma oczywiście śladu. Dzisiejsza zabudowa pochodzi głównie z II poł. XIX w. Jednym ze świadków średniowiecznego układu miasta jest okólna ul. Mury. Pod nr 9 znajduje się najlepiej zachowana synagoga w Wielkopolsce, odbudowana w latach 90. zeszłego wieku ze środków Fundacji Nissenbaumów. Niestety, prawie nic nie zachowało się z oryginalnego wyposażenia świątyni. Obecnie działa tu muzeum. W drodze z rynku na dworzec PKP nie wolno przegapić okazałej, klasycystycznej bryły kościoła św. Stanisława z I poł. XIX w. z harmonijnym, czterokolumnowym portykiem jońskim w elewacji frontowej.
Ulicą Dworcową dojeżdżamy do dość odległej od centrum Buku stacji kolejowej.