Jaworzno - Wieliczka

Wyprawa do Wiśnicza przez Wieliczkę


Kopalnia Soli „Wieliczka” – kopalnia soli kamiennej, w Wieliczce pod Krakowem. Od XIII wieku do 1772 wspólnie z kopalnią soli „Bochnia” wchodziła w skład żup krakowskich. Sole wydobywane w kopalni pochodzą z miocenu.

W 1976 roku kopalnia wpisana została do krajowego rejestru zabytków. Dwa lata później wpisana przez UNESCO na pierwszą Listę światowego dziedzictwa. W 1989 roku Kopalnia Soli „Wieliczka” poszerzyła Listę Światowego Dziedzictwa Zagrożonego, z której została skreślona w 1998 roku[3]. Od 1994, to także pomnik historii Polski. 30 czerwca 1996 roku zaprzestano całkowicie eksploatacji złoża[4]. Kopalnia Soli „Wieliczka” w 2007 r. w plebiscycie „Rzeczpospolitej” została uznana za jeden z siedmiu cudów Polski, zdobywając największą liczbę głosów.

Do kopalni Wieliczka należała również kopalnia otworowa „Barycz” działająca w latach 1924–1998. Została zlikwidowana, a na jej miejscu znajduje się wysypisko odpadów komunalnych

W latach 2005-2011 poziom ruchu turystycznego w kopalni oscylował wokół miliona turystów rocznie. Od 2009 roku wielickie podziemia notowały systematyczny, rok roczny wzrost liczby odwiedzających. Przez ponad dekadę recepcja turystów z poziomu 981 tys. wzrosła o 90%. W historii ruchu turystycznego kopalni rekordowym rokiem pozostaje 2019 z wynikiem 1,9 mln turystów.

Niestety dobrą passę przerwała pandemia COVID-19. Poziom ruchu turystycznego cofnął się do początku lat 90 (ok 440 tys. odwiedzających). W kolejnych latach następowało stopniowe odbudowywanie ruchu turystycznego, przy czym w latach 2020 - 2022 roku kopalnię odwiedzali głównie turyści krajowi. Zmiana trendu nastąpiła w kolejnym roku, który został zamknięty liczbą 1,52 mln odwiedzających ogółem, z czego turyści zagraniczny stanowili 57%. Zwiedzający obcojęzyczni w 2023 roku to głównie mieszkańcy Europy (Wielka Brytania 220,4 tys. osób, Czechy i Francja po 58,5 tys. osób, Włochy 54,4 tys. osób). We wrześniu 2023 roku solne progi przekroczył 50 milionowy turysta (wg statystyk prowadzonych od czasu zakończenia II wojny światowej).

We wrześniu 2012 została otwarta druga trasa w Kopalni Soli „Wieliczka” – Trasa Górnicza. Na przestrzeni ponad 7 lat Trasę Górniczą odwiedziło 217,5 tys. turystów. W związku z pandemią COVID trasa została zamknięta w marcu 2020 roku i ponownie otwarta 3 lata później, w kwietniu 2023 roku. Przez dziewięć miesięcy 2023 roku trasę odwiedziło 22,3 tys. osób.

Pod koniec 2014 roku w pobliżu kopalni otwarto Tężnię Solankową. W 2019 roku z wielickiej tężni skorzystało, rekordowe 234,3 tys. osób. Ruch turystyczny w tężni jest stopniowo odbudowywany. Wynik 2023 roku stanowił 66% ruchu sprzed pandemii.

Historia szybu Regis sięga XIV wieku. Usytuowany w centrum Wieliczki szyb górniczy powstał na polecenie króla Kazimierza Wielkiego i działa do dzisiaj. Jest to najstarszy szyb wielickiej kopalni, którym zjeżdża pod ziemię na głębokość 127 metrów

Oprócz tego od końca XVIII wieku szybem Daniłowicza zjeżdżali do kopalni turyści.

Szyb zawdzięcza nazwę Janowi Mikołajowi Daniłowiczowi, który pełnił rolę zarządcy kopalni w latach 1640–1642. W 1887 roku szyb kopalniany przemianowano na szyb arcyksięcia Rudolfa na pamiątkę jego odwiedzin, do pierwotnej nazwy powrócono w 1918 roku. W XIX wieku szyb zakończył działalność produkcyjną, od tego czasu pełni funkcję wyłącznie komunikacyjną, obsługując wyłącznie ruch turystyczny. Szybem zjeżdża się na głębokość 135 metrów