Kościół został wzniesiony z cegły około połowy XV w. Do 1497 r. po obu stronach korpusu dostawiono piętrowe przybudówki. W 1824 r. kościół poważnie ucierpiał w czasie pożaru. Zawaliła się fasada i musiano rozebrać uszkodzone sklepienia. W czasie odbudowy przeprowadzonej do 1836 r. skrócono korpus nawowy o jedno przęsło a wnętrza nakryto stropami. Obniżono też dachy i zbudowano neogotycką fasadę. W późnogotyckim kościele szczególną uwagę zwraca wielobocznie zamknięte prezbiterium.
Jednonawowa kaplica zbudowana została w 1859 roku z cegieł pochodzących ze ściany szczytowej kościoła parafialnego, zniszczonej podczas burzy na początku XIX wieku. We wnętrzu kaplicy można podziwiać neobarokowy ołtarz. Na ogrodzonym terenie kaplicy znajdują się również murowana dzwonnica oraz grota z figurą Matki Bożej. Do końca XVIII wieku znajdował się tu też cmentarz z mogiłą powstańców z roku 1863. Obecnie po tej mogile nie ma śladu, a zwłoki powstańców zostały ekshumowane i złożone w krypcie kaplicy.
Wybudowany w połowie XVI wieku dwór jest budynkiem murowanym z cegły, otynkowanym, dwukondygnacyjnym, podpiwniczonym. Posiada wyraźnie widoczne cechy renesansowe, przejawiające się głównie w dążeniu do rytmicznego rozłożenia osi i gładkich płaszczyznach ścian. Ostatni przedwojenny właściciel - Józef Kleszczyński przebywał w Jakubowicach do 1945 roku. Po wojnie majątek upaństwowiono, ziemię rozparcelowano, a z reszty utworzono stację hodowli roślin, specjalizującą się w hodowli buraka pastewnego. Od 1988 roku dwór jest w rękach prywatnych właścicieli, aktualnie jest wystawiony na sprzedaż.
Kościół został zbudowany w latach około 1231–1242.Świątynia jest rzadkim w Małopolsce przykładem wiejskiego kościoła zbudowanego w stylu romańskim. Wyróżniają go znaczne rozmiary i wyjątkowo bogate opracowanie detali kamiennych.
Niedaleko współczesnej świątyni parafialnej zachowała się kaplica p.w. Bożego Narodzenia, zbudowana została 1616 r. Wg Tradycji została zbudowana z przeznaczeniem na zbór ariański. Użytkowana następnie przez katolików przetrwała do naszych czasów w oryginalnej formie.
Dwór Kazimierza Slaskiego został wzniesiony w 1880 r. w kształcie litery L, jest parterowy z bogatym portykiem. Niestety jest niedostępny.
Obecny kościół, zastąpił dawny drewniany i został wzniesiony ok. 1640 r. Kościół jest barokowy, był przebudowany i odnawiany w 2 poł. XIX w. W kościele – prezbiterium jednoprzęsłowe, zamknięte półkolistą absydą, nawa nieco szersza i wyższa, trójprzęsłowa. Trzy ołtarze (główny i dwa boczne) rokokowe, w głównym – św. Mikołaj, patron, ciekawe epitafia z XIX w. i portal z XVII w. do zakrystii, wykonany z czarnego marmuru.
kościół został wzniesiony w XV wieku, z zachowaniem pozostałości romańskich. Budowany w dwóch fazach: nawy w I poł. XV wieku, a pod koniec XV wieku – prezbiterium. Jest to kościół gotycki, orientowany (wschód – zachód), murowany z kamienia, nietynkowany. Pozostałością pierwotnego romańskiego kościoła z przełomu XII i XIII wieku są: dwie wieże, zachodnia część prezbiterium i dolna część południowej ściany prezbiterium.
W południowej części parku znajduje się neoklasycystyczny dwór pochodzący z początków XIX wieku i utrzymany w podobnym stylu tak zwany "nowy dwór", zbudowany w czasach PGR jako budynek administracyjny, tworzące razem układ w kształcie litery L. Niestety kolejne remonty, adaptacje i naprawy budynków (np. pokrycie dachu eternitem i zabudowa ganku ) spowodowały częściowe zatracenie ich szczególnego charakteru historycznego i architektonicznej klarowności.
Kościół parafialny erygowany w 1222, Gotyckie prezbiterium ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym, przebudowany w XVII w. w stylu barokowym, w XIX w. przebudowany ponownie (przedłużenie nawy i dobudowanie wieży), kaplice pw. Świętej Anny z 1637 i pw. Matki Boskiej Różańcowej z 1663.
Synagoga została zbudowana w 1852 roku na miejscu poprzedniej drewnianej bożnicy. Przebudowana w latach 1880–1904. W przybudówkach mieściły się biblioteka, mykwa oraz dom rabina. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali synagogę. Po wojnie w budynku synagogi znajdował się dom dziecka oraz skład opałowy. Obecnie synagoga znajduje się w stanie ruiny.
Należący do Osuchowskich drewniany dwór powstał w XVIII w., w połowie XIX w został gruntownie przebudowany. Przed wojną w części mieszkalnej miał on dwie kondygnacje. Parter składał się z siedmiu komnat, a w drugiej kondygnacji sień, z której drzwi prowadziły do mansardowych pokoi. Obecnie jest to parterowy budynek z klasycystycznym gankiem z czterema kolumnami. Po wojnie służył jako siedziba szkoły podstawowej, która przed kilkunastu laty została jednak zlikwidowana.
Kościół wybudowany w 1778 r. w miejscu drewnianego, spalonego w II poł. XVII wieku. Budynek barokowo klasycystyczny, murowany, jednonawowy. Prezbiterium wadratowe, węższe od nawy nakryte kopułą. Największą wartość zabytkową stanowi gotycka figura św. Szczepana z końca XV w. Obok kościoła stoi drewniana dzwonnica konstrukcji słupowej, na planie kwadratu z przełomu XVIII i XIX wieku z dzwonem z 1547 roku.
Dwór w Janowiczkach powstał na przełomie XVIII/XIX w. Wtedy budynek dworu był drewnianym, krytym gontem. W drugiej połowie XIX w. budynek dworu został przebudowany, a obecna forma dworu pochodzi z następnej przebudowy około 1930 r. Dwór nawiązuje bryłą i architekturą do prowincjonalnego dworku ziemskiego z końca XVIII i początku XIX w. Parterowy z użytkowym poddaszem, wymurowany jest z cegły, z użyciem kamienia. Nakrywa go dach czterospadowy łamany, o drewnianej więźbie, kryty dachówką. Dwór od frontu poprzedzony jest wysokim portykiem o czterech drewnianych kolumienkach wspierających trójkątny przyczółek.
Z zachodniej strony parku dworskiego stoi willa wzniesiona w 1935 r. ze składek sanacyjnych polityków dla Walerego Sławka, trzykrotnego premiera w okresie lat 1930–35 oraz honorowego obywatela Racławic, przekazana przez niego w testamencie na cele kulturalne. Obecnie w willi jest m.in. siedziba Racławickiego Towarzystwa Kulturalnego.
Willa wzniesiona została w duchu modernizmu i nawiązuje bryłą do architektury polskich dworków. Parterowa, z użytkowym poddaszem, wybudowana jest z cegły, z użyciem kamienia. Budynek nakrywa czterospadowy dach łamany. Od frontu poprzedzona jest gankiem o czterech kolumnach wspierających balkon poddasza.
U stóp wzgórza Zamczysko stoi pomnik Bartosza Głowackiego, chłopskiego bohatera bitwy. Pomnik ma prawie 10 m wysokości. Wykonany jest w brązie, wg projektu Mariana Koniecznego, profesora krakowskiej ASP. Został odsłonięty 22.05.1994 r. w dwusetną rocznicę Insurekcji Kościuszkowskiej.
Wzniesienie zwane Zamczyskiem, podczas bitwy pod Racławicami stanowiła punkt dowodzenia gen. Aleksandra Tormasowa. Na jej szczycie w latach 1926-1934 usypano w hołdzie Tadeuszowi Kościuszce niewielki, 14 m wysokości, kopiec.
Poniżej kopca znajduje się grodzisko, czyli odsłonięte relikty przyziemia obronnej rezydencji. W otoczeniu grodziska rośnie 5 lip posadzonych w 1894 r., w setną rocznicę bitwy racławickiej dla uczczenia jej dowódców: Naczelnika Tadeusza Kościuszki oraz generałów. Antoniego Madalińskiego, Ludwika Mangeta, Jana Slaskiego (Ślaskiego) i Józefa Zajączka.
Wzniesiony w latach 1748-54 kościół jest jednonawowy i czteroprzęsłowy, orientowany z dwoma dobudówkami nadającymi zewnętrznemu zarysowi kościoła kształt krzyża. Wyposażenie kościoła posiada cechy barokowe i wczesnorokokowe.
Obok kościoła stoi drewniana dzwonnica o konstrukcji słupowej. Zbudowana jest na planie kwadratu o pochyłych ścianach, z nadwieszoną izbicą i dachem namiotowym, zwieńczonym ośmioboczną wieżyczką z kopułką. Dzwon odlany został w 1530 r.
Murowany dworek w Przemęczanach zbudowany został w 1908 r., częściowo na zrębach dawnego. Jest budowlą murowaną, parterową, o charakterze pseudoklasycystycznym. Założony na planie prostokąta, z krótka i nieco szersza częścią wschodnią. Wejście główne od strony południowej usytuowane niesymetrycznie, poprzedzone zostało portykiem, ujętym czterema kwadratowymi słupami, wspierającymi balkon, dostępny z umieszczonej w części poddasza nadstawki zwieńczonej trójkątnym szczytem. Podobny układ zastosowano od strony ogrodu.
Zachowany w nie najlepszym stanie dwór z XIX w. jest budynkiem murowano-drewnianym, założonym na planie wydłużonego prostokąta. Od strony frontowej posiada, rozmieszczony niesymetrycznie, portyk wgłębny wsparty na czterech drewnianych kolumnach z ozdobnymi kapitelami i bazami. Był budynkiem tynkowanym. Z wystroju dawnych elewacji zachowały się profilowane nadproża okien. Dach dwuspadowy, niegdyś kryty dachówką, obecnie płytami eternitowymi.
Dwór wzniesiony ok. 1848-1880, bez wyraźnych cech stylowych. Drewniany, konstrukcji zrębowej, tynkowany. Założony na rzucie wydłużonego prostokąta, zwrócony frontem na północ, parterowy. Układ wnętrz dwutraktowy. Po przejęciu majątku przez Skarb Państwa po drugiej wojnie światowej, w budynku dworskim mieściła się szkoła podstawowa i mieszkania lokatorskie. W połowie lat 80., popadający w ruinę budynek dworski wraz z parkiem i niewielką resztówką został sprzedany przez gminę prywatnemu właścicielowi. Kolejna zmiana właściciela, tym razem związana z remontem dworu, nastąpiła po roku 2001.
We wsi Kowary, dostrzec można znajdujące się obok drogi sporych rozmiarów wzniesienie, będące reliktami kopca o prehistorycznych korzeniach. Pochodzący z epoki brązu kurhan był niegdyś znacznie wyższy i większy, regularne podorywanie jego granic doprowadziło jednak z czasem do okrojenia rozmiarów obiektu.
Według przekazów w miejscu tym, owianym legendami i złą sławą, w XIX wieku miano grzebać ofiary epidemii, które nawiedzały okolicę.
Niewiele pozostało z dawnego budynku dworskiego w Makocicach (do niedawna użytkowany był jako szkoła, obecnie wykorzystywany na mieszkania prywatne). Z formy istniejącej obecnie, piętrowej, pudełkowatej bryły trudno nawet domyślić się wyglądu dawnego dworu. Kształt prostopadłościanu burzy jedynie przyklejony z jednej strony prosty ganek wsparty na czterech betonowych słupach, z drugiej zaś – resztki zrujnowanego tarasu ogrodowego. Obecnie budynek jest wystawiony na sprzedaż.
Data budowy zespołu dworskiego w Opatkowicach nie jest dokładnie znana jednak prawdopodobnie został wybudowany pomiędzy 1804 a 1839 rokiem. Zachowany do dzisiaj dwór był wielokrotnie przebudowywany i „modernizowany”, zwłaszcza po 1945 roku, nadszarpnięty upływem czasu i brakiem dbałości kolejnych gospodarzy, zatracił całkowicie swój charakter stylowy. Podczas przebudowy w latach 50 i adaptacji na mieszkania dla pracowników pobliskiego POM stracił ganek i portyk. Przekształcono też całkowicie wnętrza. Zniknęły elementy dekoracyjne okapu dachowego, wymieniono okna. Obecnie stan dworu jest fatalny i grozi zawaleniem o czym informują rozstawione wkoło tablice.
Skomentuj