WIERZEJE DZIEJÓW

Nasza Ojczyzna, Polska, pełna miejsc zabytkowych pięknych, zachwycających, zdumiewających. Wiemy, gdzie się znajdują, odwiedzamy je. Dokumentują świetność naszej historii. Zamek królewski na Wawelu, zamek królewski w Werszawie, kopalnia soli w Wieliczce, znamy je od dziecka, jeszcze zanim odwiedzimy. Wszystkie mają wspaniałą historię, wiemy kiedy i co się tam wydarzyło, kto mieszkał, kto był zapraszany, a kto pojawił się nieproszony. Wiemy, bo to zawierają kroniki Galla Anonima, Wincentego Kadłubka, Jana Długosza i następne...
Czy możliwe jest poznanie dziejów jeszcze wcześniejszych, przed legendarnym Popielem? Jak żyli ludzie przed tysiącami lat, co jedli, w co się ubierali, gdzie mieszkali? Choć nie pisano wtedy kronik, jednak zachowały się miejsca związane z nimi. Nie są gdzieś poukrywane, to miejsca, które łatwo zobaczyć, nawet podczas zwykłego spaceru. Bywają w lesie, bywają pośród pól, a czasami pośród bagien. Mają niekiedy wielkie rozmiary, na przykład 80metrowy grób, otoczony wielkimi kamieniami, a w nim czasem jeden tylko zmarły. Na pewno był ważny, skoro go tak uhonorowano. Wewnątrz oprócz zmarłego jest niewiele - naczynia z gliny, czesem nóż z krzemienia albo topór kamienny. Niektóre z naczyń rozchylały się ku górze jak lejek, mówimy o tamtej społeczności "kultura pucharów lejkowatych" (KPL), to jedna z kultur epoki kamienia. Jak dawno to było? Ponad 5000 lat temu, 1000 lat zanim starożytni Egipcjanie zaczęli budować swoje piramidy, na naszych ziemiach lud KPL budował "kujawskie piramidy". Najwięcej odkryto ich właśnie na Kujawach. Ale trasa jest w gminie Dolice na Pomorzu Zachodnim, czy na Pomorzu Zachodnim też są takie "kujawskie piramidy"? Tak, są, chcemy na tej trasie zapoznać Was przynajmniej z niektórymi. Największe to MEGALITY, nazwane tak od greckich słów, "duży czyli mega" i "kamień czyli lithos". Budowano MEGALITY 5500 lat temu, 4500 lat przed Mieszkiem I. Już wtedy ludzie mieszkający na tych ziemiach mieszkali potrafili gospodarować, uprawiać ziemię, hodować zwierzęta, budować domy (nie, nie kurne chaty, tylko duże, długie domy).
W kolejnych tysiącleciach ludzie opanowali technologię wytwarzania narzędzi z metalu. Tak zaczął się okres zwany epoką brązu. Na różnych obszarach Europy wiele kultur w tym czasie używało brązu jako surowca do wyrobu narzędzi, broni czy ozdób, a także insygniów władzy. W naszych stronach taką była kultura łużycka. Dla swoich zmarłych budowali kamienne skrzynie, w nich urny z prochami, a nad nimi kopce z ziemi i kamieni - to kurhany. Spotkamy na trasie zespoły kurhanów, czyli cmentarzyska kurhanowe.
Odwiedzenie różnych miejsc pradziejowych umożliwia trasa archeoturystyczna "Wierzeje dziejów" w gminie Dolice. Trasa nadaje się do wędrówki pieszej, ale można też korzystać z roweru, bo prawie wszystkie odcinki są drogami gruntowymi dość dobrymi. Małe wyjątki są nieliczne (może dwa) i dość krótkie. Jest też odcinek ułożony z płyt betonowych perforowanych, a ostatni, do Mogilicy jest brukowany.