Kościół wzniesiony został w 2 poł. XV w., konsekrowany w 1504 r. Kościół należy do starszego typu drewnianych świątyń gotyckich – ma prezbiterium zamknięte ścianą prostą, a od zewnątrz umieszczono na niej kapliczkę. Wewnątrz świątyni podziwiać można ornamentalną polichromię stropów z 1935 r., natomiast na parapecie chóru muzycznego widać pozostałości polichromii z 1500 r. Najcenniejsze wyposażenie kościoła stanowi: gotycki tryptyk z XV w. ze sceną Koronacji Marii, umieszczony w ołtarzu głównym, oraz dwa barokowe ołtarze.
Zespół dworski w Łopusznej, w skład którego wchodzi dwór i zabudowania gospodarcze, powstał w latach 1787–90. Wielokrotnie zmieniał właścicieli, pod koniec XVIII w. gospodarzyli w nim Tetmajerowie. Główny budynek jest typowym wiejskim dworem szlacheckim – nakrytym czterospadowym, gontowym dachem, z kolumnowym gankiem i barokową facjatką. Obecnie mieści się w nim Muzeum Kultury Szlacheckiej (oddział Muzeum Tatrzańskiego), prezentujące dawną siedzibę średniozamożnej szlachty. Obejrzeć można m.in. wnętrze kuchni dworskiej oraz ekspozycję etnograficzną wnętrz podhalańskich z XIX w.
Kościół został zbudowany ok. 1500 r., na miejscu poprzedniej świątyni. Budowla”,” wzniesiona w konstrukcji zrębowej”,” otoczona sobotami”,” zachowała bryłę gotyckiego kościoła. We wnętrzu zachowały się autentyczne elementy zdobnicze z czasu budowy. Są to przede wszystkim dwa gotyckie portale o wykroju ostrołukowym”,” przechodzącym w nieznacznie zaakcentowany łuk”,” tzw. ośli grzbiet; pozostałości polichromii patronowej z 1500 r. oraz późnobarokowe ołtarze – w głównym umieszczono obrazy z pierwotnego”,” gotyckiego tryptyku z pocz. XVI w.
dawna brama za sklepioną kolebkowo sienią przejazdową prowadząca do dworu (lamusa) znajdującego się w głębi posesji
Kościół zbudowany został w 1490 r., wieżę wzniesiono w 1601 r. Jego powstanie wiąże się z działalnością cystersów w Ludźmierzu, ale wiarygodna wzmianka pochodzi dopiero z 1335 r. Ściany kościoła od wewnątrz zdobią unikatowe malowidła - polichromia z XV-XVI w., zawierająca motywy geometryczne i roślinne w układzie pasmowym. Wewnątrz kościoła zobaczyć można m.in. późnogotycki tryptyk w ołtarzu głównym z pocz. XVI w., zabytkowy krzyż z 1380 r., unikatowe cymbałki z XV w. oraz tabernakulum z pocz. XIV w. Obiekt w 2003 r. został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO.
kasztel (tradycyjnie), a właściwie piętrowy murowany dwór obronny typowy dla terenów Spiszu, zbudowany przez Jerzego Horvatha Palocsaya w latach 1585-1590 jako wiejska rezydencja o charakterze obronnym. Pierwotnie renesansowy: założony na rzucie prostokąta, z grubymi murami zwieńczonymi attyką, z narożnymi wykuszami i wieżyczkami. Przebudowany ok. 1910 r. (wówczas usunięto m. in. attykę).
Kościół jest najstarszym zabytkiem architektury sakralnej na Podtatrzu. Wczesnogotycki zrąb świątyni zapewne z przełomu XIII i XIV w. Legendy podają, że we frydmańskim kościele służył do mszy Jan III Sobieski wracający przez Zamagurze spod Wiednia.
Spichlerz w Niedzicy datowany jest na koniec XVIII w. Jest on jednym z obiektów gospodarczych dawnego folwarku zamkowego, który zachował do dziś swoją pierwotną formę. Wzniesiony został w konstrukcji zrębowej, z okrąglaków łączonych „na obłap”„,” na rzucie o proporcjach zbliżonych do kwadratu. Wnętrze spichlerza zostało zaadaptowane na wystawę poświęconą kulturze ludowej Spiszu. Obecnie spichlerz należy do Zespołu Zamkowego w Niedzicy.
Wzniesiony ok. 1330 r. przez Kokosza Berzewiczy’ego jako fortalicja (gotycki zamek górny) broniąca północnej granicy Węgier, i odtąd, z małą przerwą, w rękach węgierskich rodów do 1945 r. – chociaż już po I wojnie światowej, został włączony w obszar państwa polskiego. Wielokrotnie przebudowywany, jego ostateczny wygląd ukształtowała m.in. rozbudowa w 2 poł. XV w. (zamek średni) oraz budowa w 1601 r. nowego, renesansowego skrzydła z bramą wjazdową i portalem (zamek dolny). W XVIII stuleciu obiekt powoli popadł w ruinę. Dopiero w latach 20. XIX w. został częściowo odbudowany bez najstarszej gotyckiej części, która obecnie jest pozostawiona jako trwała ruina. Po II wojnie światowej zamek doszczętnie splądrowano. W takim stanie upaństwowiony, przekazany został w 1949 r. Stowarzyszeniu Historyków Sztuki.
Dwór modrzewiowy z Grywałdu wybudowany został na przełomie XVIII i XIX w. Po przeniesieniu na Polanę Sosny odtworzona została oryginalna konstrukcja, wygląd ścian, stropów, dachu i elewacji bocznych. Wystrój wnętrz, zachowując autentyczne elementy z epoki, pozwala odczuć klimat XIX -wiecznego dworu polskiego.
Chata Spiska z Łapsz Niżnych pochodzi z pocz. XX w., przeniesiona i zrekonstruowana na Polanie Sosny, zaadaptowana na hotel. Wewnątrz oryginalne elementy wyposażenia.
W 2005 do zabudowy na Polanie Sosny dołączono regionalną chatę góralską stworzoną z połączenia starego młyna z Czarnego Dunajca i "Chaty z Kir"
Kościół w Niedzicy jest miejscem, w którym odnaleźć możemy wiele przykładów prezentujących styl gotycki. Mimo bogatego barokowego wyposażenia wnętrza, świątynia zachowała sklepienie krzyżowo-żebrowe, okna zwieńczone maswerkami, freski, związane z męczeńską śmiercią Chrystusa, a także napis wykonany gotycką minuskułą. Szczególną wartość posiada również tryptyk św. Bartłomieja z 1452 r. oraz zwornik, przedstawiający herb fundatora kościoła – Kokosza Berzewiczego.
Kościół w Kacwinie zaskakuje swoją nietypową architekturą. Dach świątyni został pokryty gontem, a wieńczący go hełm i sygnaturka przyciągają uwagę finezyjnym kształtem i kolorem. Z kolei we wnętrzu kościoła warto wyróżnić główny ołtarz, zawierający obraz Świętych Kościoła Triumfującego, nawiązującego do okresu walki z reformacją na Spiszu. W XVIII w. Kacwin był także miejscem wzmożonego kultu św. Anny. Wyrazem tej czci było dobudowanie do nawy kościoła kaplicy oraz powstanie Bractwa św. Anny.
Warty polecenia lokal, planując trasę zakładałem, że w nim zjem obiad podczas wycieczki. Duży wybór smacznych dań w tym też potrawy regionalne
jedno z dań czyli kotlet schabowy po zbójnicku
kościół powstał ok. 1310 roku. Konstrukcja kościoła jest typowo gotycka, natomiast wystrój wnętrza ma charakter późnobarokowy. Kościół posiada drewniany strop, na którym umieszczona polichromia przedstawia Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. Duszpasterstwo w parafii prowadzą pijarzy.
Kościół wzniesiono na miejscu drewnianej cerkiewki w latach 1759-1776 i przez historyków nazywany jest spiską perłą rokoka. Hołdując zasadzie, nakazującej wypełnianie pustych przestrzeni, łapszański kościół stanowi jej odzwierciedlenie poprzez bogate, pełne złoceń elementy wyposażenia. Kościół jest murowany i otynkowany, jednonawowy z krótkim prezbiterium zamkniętym półkoliście i wysmukłą, kwadratową wieżą od frontu. Po południowej stronie nawy znajduje się kruchta osłaniająca portal z datą „1760”. Dach kościoła dawniej pokrywał gont, obecnie – blacha miedziana. Wieżę i sygnaturkę wieńczą barokowe hełmy.
Rejon przełęczy i bezleśny grzbiet ciągnący się po obydwu jej stronach jest dobrym punktem widokowym. Szczególnie okazale prezentują się stąd pobliskie Tatry Bielskie i Tatry Wysokie. Niestety w dniu mojej wycieczki przejrzystość powietrza była kiepska a w dodatku słońce znajdowało się nad górami co utrudniało robienie zdjęć.
Na przełęczy zlokalizowana jest kapliczka-dzwonnica pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej, zbudowana w 1928 roku z dzwonem z tego samego roku. To często fotografowany, charakterystyczny element wsi. Według dawnych wierzeń, bicie w dzwon tej kapliczki miało odganiać płanetniki, które powodowały burze. Dlatego dzwoniono, gdy zaczynała się burza. Tak w roku 1967 zginął od uderzenia piorunu 33-letni mieszkaniec Łapszanki.
W latach 1952-1957 w Grocholowym Potoku został wybudowany kościół pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Świątynia została wzniesiona przez mieszkańców Grocholowego i Wojtyczkowego Potoku na terenie przycmentarnym będącym własnością jednego z miejscowych gospodarzy. Kościółek został wybudowany według wytycznych budownictwa regionalnego, toteż zarówno wnętrze, jak i konstrukcja nawiązuje do starych kościółków podhalańskich.
Zagroda Sołtysów Muzeum Kultury Ludowej Spisza składa się z dwóch budynków: mieszkalnego — ustawionego szczytem do drogi oraz gospodarczego - ustawionego na jego przedłużeniu. Zagrodę zbudował w 1861 r. Jakub Sołtys. Chałupa przekryta jest dachem półszczytowym pobitym gontami, a budynek gospodarczy dachem dwuspadowym, pokrytym dranicami. Od 1981 r. zagroda należy do Muzeum Tatrzańskiego z Zakopanego, które po remoncie (1982–1985) urządziło tu swoją filię muzealną. Ekspozycja etnograficzna prezentuje biedne spiskie gospodarstwo chłopskie z przełomu XIX i XX w.
Kościół datowany prawdopodobnie na rok 1675 r., jest fundacją sołtysa Jakuba Kesza i młynarza Mikołaja. Murowana zakrystia i kaplica św. Józefa pochodzą z 1935 r. Ściany o konstrukcji zrębowej pokryte są w całości gontem, ozdobnie wycinanym w jodełkę. Rokokowa polichromia o motywach figuralnych, geometrycznych i roślinnych pochodzi z 1813 r., w okresie międzywojennym została przemalowana przez Kazimierza Piętkę. Wyposażenie świątyni jest głównie rokokowe (XVIII w.); ołtarz główny zdobi figura Matki Boskiej Różańcowej i rzeźby św. św. Piotra i Pawła.
podjazd w Czarnej Górze na drodze w kierunku Trybszu. Pokonanie go stanowi naprawdę duże wyzwanie, myślę, że dla większości rowerzystów.
Po pokonaniu wcześniejszego podjazdu o nachyleniu 16% czeka nas zjazd w kierunku Trybszu drogą o nachyleniu "tylko" 14%.
Zagroda Korkoszów w Czarnej Górze — Muzeum Kultury Ludowej Spisza jest własnością Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem (dar rodziny Korkoszów)”,” które w latach 1981–1983 dokonało remontu konserwatorskiego całego obiektu i urządziło tu filę muzealną*. *Najstarsze budynki zagrody wzniesione zostały przez Alojzego Chyżego pod koniec XIX w. W 1919 r. budynek mieszkalny oraz gospodarczy rozbudowano (m.in. postawiono boisko i owczarnię). W latach 30. XX w. zagroda wzbogaciła się o murowaną stajnię”,” wozownię i chlew”,” a w starej drewnianej stajni urządzono kierat. Ekspozycja - wykorzystująca oryginalne wyposażenie oraz przedmioty użytkowe”,” uzupełniona sprzętami z Czarnej Góry - prezentuje spiskie gospodarstwo chłopskie z przełomu XIX i XX.
Kościół św. Elżbiety w Trybszu powstał zapewne w 1567 r. Jest to budowla wzniesiona w konstrukcji zrębowej, ściany pokryte są gontem i wzmocnione lisicami. Podczas prac remontowych w 1924 r. rozebrano izbicową wieżę i zakrystię. Wewnątrz na ścianach i stropach znajduje się późnobarokowa polichromia z 1647 r. przedstawiająca wyobrażenia świętych. Z dawnego wyposażenie zachowało się niewiele zabytków, większość została przeniesiona do nowego, murowanego kościoła parafialnego.
Rezerwat obejmuje krótki przełom rzeki Białki, pomiędzy skałkami Kramnicą (688 m n.p.m., wysokość względna 65 m) na prawym brzegu i Obłazową (670 m n.p.m., wysokość względna 47 m) na lewym. Obydwie te skały są tego samego pochodzenia i stanowiły kiedyś jeden masyw, zostały rozcięte przez Białkę, która utworzyła w nich przełom o szerokości 100 m.
W Jaskini Obłazowej odkryto ślady człowieka pochodzące sprzed 40 tys. lat. W znaleziono także m.in. dobrze zachowany, pochodzący sprzed 30 tys. lat bumerang z ciosu mamuta, jest to najstarszy bumerang na świecie.
Rezerwat obejmuje krótki przełom rzeki Białki, pomiędzy skałkami Kramnicą (688 m n.p.m., wysokość względna 65 m) na prawym brzegu i Obłazową (670 m n.p.m., wysokość względna 47 m) na lewym. Obydwie te skały są tego samego pochodzenia i stanowiły kiedyś jeden masyw, zostały rozcięte przez Białkę, która utworzyła w nich przełom o szerokości 100 m.
Przełom Białki u podnóża Kramnicy
W 1725 r. rozpoczęto budowę kościoła murowanego (w miejscu drewnianego, datowanego na 1632 r.) pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej, który konsekrowano w 1748 r.
Wysoka wieża kościoła na rzucie kwadratu zakończona jest falistą linią gzymsu i przykryta barokowym, cebulastym hełmem. Portal przy wejściu do zakrystii pochodzi z 1781 roku.
Brak jest materiałów źródłowych, które by mówiły o dacie zbudowania zabytkowej kaplicy św. Marii Magdaleny, musiała jednak istnieć już pod koniec XVII wieku. Wiadomo, że wybudowana została z kamienia z bielskiego kamieniołomu. Ogrodzenie kaplicy to wał usypany z ziemi i kamienia tzw. otoczaków.
Wyposażenie kaplicy jest skromne. Ołtarz ma barokowe zdobienia, a w centrum znajduje się obraz, przedstawiający Marię Magdalenę obejmującą krzyż z umierającym Chrystusem. Wyposażenie uzupełnia prosty chór muzyczny z niewielkimi organami. Nad wejściem do kaplicy, od zewnętrznej strony w szklanej gablocie umieszczona jest rzeźba tzw. trzeciego upadku, przedstawiająca Chrystusa upadającego pod krzyżem.
Cisowa Skała lub Cisowa Skałka to pojedyncza skała na Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej wchodząca w skład tzw. Skalic Nowotarskich.
Wznosi się na wysokość 685 m n.p.m. (według niektórych źródeł 668 m), a jej względna wysokość ponad otaczające ją równinne łąki wynosi 55 m. Zbudowana jest z wapieni krynoidowych. Ze skały, mimo że jest stosunkowo niska, rozciąga się doskonała panorama widokowa na Tatry, Pieniny, Gorce i Babią Górę.
W Izbie Pamięci można zobaczyć pamiątki i przedmioty, rękopisy, fotografie oraz książki ks. Tischnera. W części multimedialnej można obejrzeć filmy o ks. Tischnerze, wysłuchać jego wypowiedzi i kazań. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem, a w programie przewidziane jest wyświetlenie filmu, w którym o sobie samym opowiada ks. prof. Józef Tischner.
Skomentuj