Powstanie niewielkiego zameczku w Bydlinie z uwagi na brak jakichkolwiek źródeł ginie w mrokach dziejów, trudno więc na jednoznaczne określenie, kiedy oraz przez kogo obiekt został zbudowany. Spotkać można również opinię, że warownia ta nigdy nie była zamkiem i od początku do końca pełniła przede wszystkim funkcje sakralne. Pierwsze wzmianki na temat zamku sięgają końca XIV w. natomiast został on opuszczony pod koniec XVIII w. i stopniowo zamieniał się w ruinę.
Zabytkowa kaplica pw. Pocieszenia NMP została wzniesiona w XVIII w, podobno na miejscu dawnej pustelni. Wewnątrz kaplicy znajduje się posąg Matki Boskiej z Dzieciątkiem, gotycki, zapewne z pierwszej połowy XV w.
Obelisk upamiętnia miejsce w którym w dniu 18.11.1914 podczas bitwy o Załęże z wojskami rosyjskimi zginął por. Stanisław Paderewski, dowódca Trzeciej Kompanii Pierwszej Brygady Józefa Piłsudskiego. Por. Stanisław Paderewski był przyrodnim bratem słynnego pianisty, kompozytora i polityka – Ignacego Jana Paderewskiego.
Renesansowa, kamienna wieża mieszkalno-obronna jest unikatowym w skali kraju obiektem wzniesionym w XVI w. jako kamienny element zespołu dworskiego budowanego z drewna. Budowla jest murowana z kamienia wapiennego i cegły. Drewniany dach wieży spłonął podczas I wojny światowej. Wieża ma teraz ok. 3 m wysokości i jest zbudowana na planie prostokąta o wymiarach ok. 7 × 5 m. Ma dwie kondygnacje zasklepione po wojnie betonowym zadaszeniem i mury o grubości ok. 1 m. Na każdej z dwóch kondygnacji usytuowane są dwa pomieszczenia, sklepione kolebkowo. Obecnie obiekt znajduje się na prywatnym terenie i wykorzystywany jest jako budynek gospodarczy.
Kościół zbudowano w 1601 r. i w zasadzie bez większych zmian przetrwał on do dnia dzisiejszego. Manierystyczne ołtarze pochodzą z przełomu XVI i XVII w.; ołtarz główny posiada polichromię imitującą elementy rzeźbiarskie. Najstarszym zabytkiem jest późnogotycki posąg św. Mikołaja z ok. 1400 r., znajdujący się w jednym z ołtarzy bocznych. W kościele można także zobaczyć posąg Chrystusa Zmartwychwstałego, przeniesiony z kościoła w Chechle oraz drewniane, barokowe epitafium ks. Krzysztofa Zawalskiego z obrazem Ukrzyżowania i postacią zmarłego.
Przy Rynku stoi zabytkowy budynek kryty gontem z przełomu XVIII i XIX wieku, w którym mieści się dziś Centrum Edukacji Ekologicznej i Kulturowej, w którym znajdują się różne wystawy, można także poznać bardzo bogatą historię miasta.
Austeria czyli staropolską karczmę najwyższych standardów powstała najprawdopodobniej w 1781 roku i jest najpiękniejsza wśród zachowanych do dzisiaj starych karczm w Polsce. Drewniana, ogromna, zbudowana na planie litery T, z dwuspadowym dachem opartym na 6 kolumnach. Pozostaje w rękach miasta i chwilowo stoi pusta, choć zawsze działała tu restauracja. Obecnie niestety wymaga remontu.
Niewiele ostało się z tutejszego zamku, ale pozostałości są niezwykle cenne, gdyż zamek biskupów krakowskich jest jednym z najstarszych murowanych założeń obronnych w południowej Polsce. Zbudował go biskup Paweł z Przemankowa w XIII wieku. A w kolejnym, XIV stuleciu przebudował go biskup krakowski Jan Muskata. Głównym celem zamku była przede wszystkim obrona dostępu do Krakowa. Ruiny tak naprawdę zostały odkryte dopiero pod koniec XX wieku, kiedy to przeprowadzone zostały badania archeologiczne. Dziś ruiny zamku są ogólnodostępne, z platformą widokową.
Kościół w Sławkowie jest równie stary co zamek i dziejami sięga XIII wieku. Przynajmniej prezbiterium i część nawy powstały w tym czasie, reszta nawy ciut później. Co ciekawe, fundamenty kościoła przecinają wczesnośredniowieczne groby z XII i XIII wieku. Dziś świątynia kryje barokowe ołtarze, niestety prezbiterium nie jest dostępne dla turystów.
Historyczny kirkut w Sławkowie mieści się przy drodze wiodącej ze Sławkowa do wsi Krzykawka, około 2,5 km od rynku w Sławkowie. Taki grunt wykupiła gmina żydowska i tak został on zlokalizowany. Powstał w 1907 roku i pochowano tu ponad 200 Żydów ze Sławkowa i Strzemieszyc. Kirkut mieści się za ogrodzeniem, ale brama pozostaje otwarta, wstęp jest bezpłatny, a miejsce bardzo klimatyczne.
Wkomponowany w otoczenie zabytkowy, staropolski dwór powstał w 1724 roku, Budowla z charakterystycznym dachem odznacza się ciekawą kolumnadą w fasadzie. Obecnie dworkiem zarządza gmina Bolesław, a siedzibę ma tutaj Centrum Kultury oraz biblioteka.
klasycystyczny dwór z romantycznym kolumnowym portykiem od frontu. Fundamenty dworku buduje łamany kamień wapienny. Jeszcze niedawno pozostawał w ruinie, dziś stoi piękny w zabytkowym parku i jest Centrum Kultury. Kryje też kawiarnię.
Pustynia Błędowska to unikat nie tylko w skali kraju, ale i Europy, to największe w tej części świata otwarte piaski śródlądowe. Geneza powstania Pustyni Błędowskiej wiąże się właśnie z olkuskim górnictwem i wyrębem okolicznych lasów oraz odwadnianiem podziemnych chodników. W XX wieku pustynia sukcesywnie zarastała, ale po rekultywacji i odchwaszczeniu pozostała tu głównie niska roślinność, typowo pustynna. Pustynię można podziwiać np. z punktów widokowych - Róży Wiatrów i Czubatki w Kluczach oraz Dąbrówki w Chechle.
Staw Zielony jak również sąsiedni Czerwony powstał w 1880 roku wskutek zalania wyrobisk kopalni wodami głębinowymi. Ze Stawu Czerwonego, na potrzeby cementowni w Jaroszowcu, wydobywano gliny, które niegdyś nadawały wodzie rdzawo-czerwone zabarwienie. Na terenie Stawu Zielonego, oprócz minerałów limonitu i pirytu, eksploatowano dawniej również wapień jurajski. Nazwa stawu pochodzi od specyficznego zielonkawo-białego zabarwienia wody.
Pałac w stylu historyzmu został wybudowany w 1905 r. przez Ludwiga Mauve po pożarze dworu kolumnowego w Kluczach. Stanął tu pałac z wieżyczką i drewnianą, ażurową loggią, będącą w tamtych latach "na czasie". Po 1945 r. przez wiele lat z obiektu korzystała Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska". W 2006 r. przeszedł na własność gminy Klucze. Po latach popadania w ruinę wreszcie doczekał się generalnego remontu.
Wybudowany w 1905 r. przez Ludwika Mauve Pałacyk Dietla nie podobał się jego żonie, Selmie, w związku z czym niedługo potem Ludwik wystawił dla niej nową, znacznie skromniejszą siedzibę. Obecnie mieści się w niej przedszkole.
to najstarszy, pochodzący z XVI w budynek na olkuskim Rynku. Nadano jej nazwę "Batorówka", gdyż zatrzymał się w niej król Stefan Batory w drodze na Wiedeń. Na parterze oraz w ogródku przed kamienicą można coś zjeść a przy okazji obserwować odnowiony Rynek. W kamienicy funkcjonuje także Muzeum Regionalne.
zrekonstruowane przyziemie zburzonego w XVIII wieku Ratusza, które służy jako zejście do podziemnego muzeum oraz jako scena.
Duże kamienice (pałace) o numerach 2 i 3 na zachodniej pierzei stanowiące Urząd Miasta
gotycka świątynia powstała na przełomie XIII i XIV wieku. Najstarsza część kościoła stanowi obecnie prezbiterium. Kościół został rozbudowany w czasach króla Kazimierza Wielkiego. Wtedy powstały trzy, równej wysokości nawy wsparte na potężnych ośmiobocznych filarach i zwieńczone krzyżowo — żebrowym sklepieniem. Jeszcze w XV wieku do południowej ściany kościoła dobudowano kaplicę św. Anny. W 1620 roku powstała renesansowa kaplica Loretańska zwana też Amendzińską. W kościele znajdują się renesansowe organy z lat 1612-1623 (jedne z najstarszych w Europie organów, zachowanych w stopniu bliskim oryginalnemu).
neoklasycystyczne „Stare starostwo" z 1828 r. — w miejscu mennicy Stefana Batorego.
W Olkuszu warto zobaczyć basztę z fragmentem murów miejskich Choć to nie jest oryginał, bo basztę zrekonstruowano w II połowie XX wieku, to jednak wiernie oddaje charakter dawnych, średniowiecznych obwarowań miejskich, pochodzących jeszcze z czasów Kazimierza Wielkiego.
Będący jednym z Orlich Gniazd gotycki zamek, powstał jako królewska warownia jeszcze w XIII wieku, która z czasem rozrosła się w wielki kompleks zamku górnego, średniego, dolnego i renesansowego pałacu z przełomu XVI i XVII wieku. Do dziś zachowały się jedynie ruiny tych budowli, które częściowo zostały odbudowane, odgruzowane i dostosowane do zwiedzania.
zabytkowa chałupa z 1862 r., w której niegdyś mieszkał Antoni Kocjan - konstruktor szybowców z czasów II wojny światowej, obecnie w chacie przeniesionej do Rabsztyna mieści się Muzeum.
Antoni Kocjan był najbardziej zasłużonym przedwojennym konstruktorem szybowców, a podczas okupacji kierował wywiadem lotniczym Armii Krajowej, który odkrył tajemnice niemieckich broni V1 i V2. Dlatego mówi się o nim, że był „człowiekiem, który wygrał wojnę”.
Teren ten o powierzchni 187,91 ha został objęty ochroną w 2008 roku ze względu na stanowiska chronionych roślin a także skupiska wapiennych ostańców. Leżące na ziemi o tej porze roku liście całkowicie zakrywają ścieżkę w związku z powyższym łatwo ją zgubić.
Na terenie rezerwatu licznie występują wapienne ostańce. Najciekawsze z nich to Zubowe Skały tworzące skalne miasto,
Skomentuj