Przed zmrokiem Górki Śląskie - Lyski

W centrum miejscowości Lyski, położonej niedaleko Rydułtów, na terenie rybnickiego Okręgu Przemysłowego (dziś jednak bardziej tylko z nazwy) znajduje się stary miejscowy cmentarz, na którym jest kaplica mająca w swych podziemiach rodzinną kryptę ze szczątkami rodziny Poledników (lub Połedników - gdyż obie wersje nazwiska są prawidłowe). Sam cmentarz prawdopodobnie został założony już w XIV wieku i niejedna łopatka archeologa mogłaby odkryć szczątki mieszkańców pochowanych dawno, dawno, dawno, dawno, a może jeszcze dawniej... Tylko wówczas na jakie pytanie „odpowiedziałyby” ewentualne odkryte szczątki?... Zatem zostawmy je jednak w spokoju...
Cmentarz został uporządkowany w XVII wieku, a zajmował jakieś 0,4 ha i został zamknięty w 1914 roku. W dawnych czasach na terenie cmentarza stał drewniany kościół datowany na rok 1672, lecz niewątpliwie - często w przypadku takich konstrukcji - z powodu kiepskiego stanu technicznego w 1907 roku został rozebrany.

Kaplicę ufundował Józef Benedykt Polednik (lub Połednik), wybudowana została w stylu neogotyckim w pierwszej połowie XIX wieku, a poświęcona w dniu 19.03.1850 roku przez ks. proboszcza Andrzeja Bierniaka. Otwór drzwiowy i okienko w ścianie szczytowej, w fasadzie głównej, zakończone są ostrymi łukami. Na rogach kaplicy widoczne są lizeny zakończone sterczynami, przekryte dwuspadowymi daszkami pokrytymi blachą.

W kaplicy kiedyś znajdował się ołtarz, przy którym czasami odprawiano nabożeństwa. Obok kapliczki, co zresztą widać „wzrokowo”, znajdował się mały, ogrodzony cmentarzyk, na którym chowano zmarłych z tzw. „Domu dla ubogich”, którego fundatorem był Józef Benedykt Polednik (lub Połednik), dziś Dom Pomocy Społecznej pw. św. Józefa. W kaplicy cmentarnej spoczywają szczątki wspomnianego Józefa Benedykta Polednika (lub Połednika), jego żony Ewy Ernestyny i ich syna Edwarda.

W czasie działań wojennych w 1945 roku kaplica została, nie wiedzieć dlaczego, zniszczona („źródła” nie mówią, w jakim stopniu). W 1958 roku została odbudowana jako kaplica cmentarna. Ogólnie kaplica przeszła prawdopodobnie w ostatnich latach co najmniej jedno odrestaurowanie. Pokryto ją tynkiem koloru „lekko” ciemnego, dach pokryto współczesną dachówką ceramiczną typu karpiówka. Niestety, tylna elewacja różni się „klasą” odnowy budowli, a może po prostu zabrakło środków na jej remont... Elewacja boczna, od strony prawej, przykryta jest bluszczem, częstym „towarzyszem cmentarnym”, najczęściej spotykanym na cmentarzach żydowskich. Widocznie niezależnie od wyznania lubi piąć się, nierzadko dodając uroku tam, gdzie się pnie... Oprócz tego w górnej części elewacji bocznej, z prawej strony, widoczne jest coś w rodzaju skromnego fryzowania, a nad nim coś w rodzaju delikatnego gzymsu. Sprawne „oko turysty” dojrzy złożone w krypcie trumny rodziny Poledników (lub Połedników).