Rejowiec - Śladami Mikołaja Reja

Korzystając z jesiennych uroków przemierzyliśmy szlak Mikołaja Reja do Rejowca Trasa bardzo ciekawa i malownicza i serdecznie polecam na każde warunki. Obiektów na trasie mnóstwo do zwiedzania i zaznajomienia się z historią. W Uhrze znajduje się przy szkole podstawowej grobowiec kultury amfor kulistych a niedaleko odnowiony dawny młyn, będący pozostałością po zespole pałacowo-parkowym. W XVIII w. Michał Olędzki ufundował murowany dwór, przebudowany pod koniec XIX w. przez Fudakowskich w luksusową rezydencję. Obiekt został zniszczony w 1914 r. (a ostatecznie rozebrany w 1934 r.). Całość otaczał olbrzymi park sięgający swymi początkami XVII w. Jednym z nielicznych ocalałych budynków zespołu dworsko-parkowego w Uhrze jest zabytkowy młyn powstały w dawnej gorzelni. Obiekt powstał prawdopodobnie w XVIII w. jako magazyn browaru dworskiego. Po zniszczeniu w 1915 r., został przebudowany na młyn. W latach 1996-1998 przeprowadzono gruntowny remont obiektu. Budowla wykonana z opoki, rozplanowana jest na rzucie prostokąta. Obecnie funkcjonuje tutaj Dom Pracy Twórczej znanych artystów - Teresy Chomik-Kazarian i Oganesa Kazariana oraz gospodarstwo agroturystyczne „Stary Młyn”. W Depułtyczach Nowych założenie dworsko-parkowe powstało w XIX w. Po II wojnie światowej obiekt przejęła szkoła podstawowa. Budynek szkolny wraz z parkiem w 2004 r. został przejęty przez Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Chełmie obecnie PANS. Park posiada powierzchnię 2,2 ha i częściowo zachowany układ przestrzenny (przede wszystkim fragment alei kasztanowcowej). Zachowało się ok. 160 drzew należących do 20 gatunków, przede wszystkim: jesion wyniosły, świerk pospolity, kasztanowiec biały, robinia akacjowa, sosna pospolita, klon jesionolistny oraz brzoza brodawkowata. Są tutaj pomniki przyrody dąb szypułkowy oraz kasztanowiec biały. Po drodze mijamy drewniany kościół oraz pomnik Powstańców Styczniowych. Piękną szutrową droga od Ludwinowa dojedziemy do miejscowości Rybie. W Rejowcu zobaczyć możemy Pałac Zalewskich, cukrownię, dom Mikołaja Reja czy postawioną niedawno tężnię solankową. Przy szkole im Mikołaja Reja znajduje się mural oraz niedbałego na budynku prywatnym kolejny nawiązujący do II WŚ. W Rejowcu Fabrycznym odwiedziliśmy wyrobisku dawnej kopalni gdzie następuje faza zalewowa z podziemnych źródeł a przyszłości planowane jest tutaj utworzenie infrastruktury rekreacyjnej. Spotkaliśmy wędkarzy więc są tam ryby. Odwiedziliśmy Dworek niedawno remontowany. W 1890 roku kiedy dobra Stajne przeszły w posiadanie Mieczysława, założył on nowy folwark Stajne-Polesie w miejscu wytrzebionego lasu dębowego. Tam zbudował, istniejący do dziś, parterowy, murowany dwór z gankiem i założył przy nim park ze szpalerami grabów, świerków i kasztanowców. W budynku tym znajduje się obecnie siedziba Miejskiego Ośrodka Kultury ,,Dworek". Na miejscu folwarku Złote nie pozostało nic poza dość nikłym śladem stawu młyńskiego. W drodze powrotnej do Chełma zobaczyliśmy przy wieży w Stołpiu prace archeologiczne. Prowadzący badania dr Stanisław Gołub mówi, że doszło do sensacyjnego odkrycia. Tuż obok XIII-wiecznej wieży w Stołpiu (woj. lubelskie) archeolodzy odkopali fragmenty drugiej wieży, na której istnienie nie było dotąd dowodów. Oznacza to, że funkcjonował tu – połączony z odkrytą kilka lat temu "kapliczką" – kompleks, do którego pielgrzymowano, aby czerpać wodę z pobliskich źródełek.