Wzniesiony w latach 1807-1810 dwór jest klasycystyczny, szerokofrontowy, murowany z cegły, tynkowany. Wzniesiony został na rzucie wydłużonego prostokąta, symetryczny, z sienią na przestrzał, dwutraktowy. Oś środkowa elewacji frontowej zaznaczona płytkim ryzalitem zwieńczonym trójkątnym frontonem, który poprzedza portyk kolumnowy. Dach czterospadowy, pokryty dachówką, nad portykiem dach siodłowy. Dwór zachowany jest w stanie prawie niezmienionym w stosunku do pierwotnego budynku.
W dworze mieszczą się zakłady terapii zajęciowej Caritas.
Zamek w Suchej Beskidzkiej dzięki architekturze nawiązującej do krakowskiej królewskiej rezydencji nazywany jest Małym Wawelem. Został wzniesiony w XVI w. przez Kaspra Suskiego, a na początku kolejnego stulecia rozbudowany przez Piotra Komorowskiego i przekształcony w renesansową posiadłość. Rezydencja ma trójskrzydłową konstrukcję, otwarty dziedziniec i cztery wieże. Skrzydła od strony dziedzińca ozdobione są arkadowymi krużgankami. Warto zobaczyć bogato zdobiony kominek w Sali Rycerskiej oraz późnogotycką polichromię w kaplicy.
Obecnie zamek jest własnością Gminy Sucha Beskidzka i pełni rolę centrum kulturalnego miasta i regionu. W jego wnętrzach funkcjonują: Muzeum Miejskie Suchej Beskidzkiej, Miejski Ośrodek Kultury, Punkt Informacji Turystycznej, Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii oraz restauracja i hotel „Kasper Suski”. W zachodniej części parku zamkowego w tzw. „Domku Ogrodnika” mieści się Dział Etnograficzny Muzeum Miejskiego, obrazujący życie mieszkańców regionu: Górali Babiogórskich i Górali Żywieckich
Karczma Rzym została wzniesiona w połowie XVIII wieku, za przyzwoleniem byłych właścicieli miejscowości Wielopolskich, kiedy Sucha zyskując przywileje oraz prawa m. in. do odbywania jarmarków, stała się osadą targową. Jest to budowla parterowa o konstrukcji zrębowej, pokryta czterospadowym dachem, z charakterystyczną kalenicą oraz arkadowymi podcieniami od strony frontowej. Nazwa Karczma Rzym nawiązuje do legendy o panu Twardowskim i ballady napisanej przez Adama Mickiewicza. Obecnie w karczmie znajduje się restauracja serwująca potrawy kuchni staropolskiej i regionalnej.
Nowy” kościół został wybudowany został w latach 1897-1908 r. wg projektu znanego architekta Teodora Talowskiego w stylu tzw. „malowniczego eklektyzmu” łączącego cechy neoromańskie i neogotyckie. Jest budowlą ceglaną z potężną, 54-metrową wieżą. Wewnątrz zwraca uwagę marmurowy ołtarz zaprojektowany w pierwotnym kształcie przez Zygmunta Hendla, jednak nigdy nie ukończony, a w latach 60. XX w. gruntownie przebudowany i zmniejszony, boczne ołtarze Serca Jezusa i Męki Pańskiej projektu Franciszka Mączyńskiego oraz polichromia ścienna z 1957 r., dzieło Mariana Konarskiego i Tadeusza Kurka.
Stary” kościół pw. Nawiedzenia NMP został wzniesiony w latach 1613-1614 z fundacji Piotra Komorowskiego (1580-1640), ówczesnego właściciela Suchej. Jest budowlą jednonawową, niejednolitą stylowo (bryła zasadniczo późnogotycka z renesansowymi elementami zdobniczymi), z dobudowaną od północy w połowie XVII w. kaplicą Matki Bożej Bolesnej. Wyposażenie wnętrza – w większości barokowe i rokokowe. Na szkarpie, opinającej zachodnią ścianę kościoła, znajduje się kartusz z herbem Korczak Komorowskich wraz z tablicą erekcyjną świątyni. Ten sam herb umieszczono także na jednej z dwu cennych, renesansowych tafli majolikowych, widocznych w zwieńczeniu arkady łączącej kościół z budynkiem klasztornym
W skład pierwotnego założenia wchodziło siedem kaplic, wzniesionych wokół kościoła. Do dzisiaj zachowały się trzy z nich: św. Anny, św. Huberta, oraz trzecia, która pełni funkcję dzwonnicy. Ta trzecia początkowo była murowaną z kamienia łamanego na planie ośmioboku późnorenesansową kryptą grobową rodziny Wielopolskich i Branickich. W 1812 roku dobudowano nakrytą dachem gontowym część drewnianą, w której powstała dzwonnica z dwoma spiżowymi dzwonami.
Drewniany, piętrowy spichlerz z przełomu XVIII i XIX wieku, wchodzący w skład dawnego zespół klasztoru kanoników regularnych w Suchej Beskidzkiej.
późnorenesansowy budynek pełni obecnie funkcję plebanii. Kanonicy regularni zostali sprowadzeni do Suchej przez P. Komorowskiego z klasztoru przy kościele pw. Bożego Ciała na Kazimierzu (obecnie dzielnica Krakowa) i pełnili tu służbę duszpasterską do 1782 r.
Murowany budynek o charakterze miejskiej willi, z piętrowym ryzalitem, balkonem o żeliwnej balustradzie i wysokich, dwuspadowych dachach, powstał w XIX w. Początkowo mieściła się tutaj siedziba zarządcy hut suskich, które funkcjonowały w pobliżu (naprzeciwko – po drugiej stronie ul. Mickiewicza, w rejonie obecnego stadionu sportowego i bloków mieszkalnych). W latach 30. XX w. mieszkała tutaj dr Zofia Karaś, zasłużona lekarka i społeczniczka, której postać upamiętnia tablica wmurowana w fasadę. Do budynku przylegają pozostałości parku miejskiego z fragmentarycznie zachowanym drzewostanem, a przed budynkiem rosną trzy okazałe sosny wejmutki – pomniki przyrody, pozostałość dawnego założenia ogrodowego.
Wille dworskie zostały wybudowane na przełomie 3. i 4. ćwierci XIX w., z przeznaczeniem na siedzibę dla urzędników (oficjalistów) dóbr suskich. Są to parterowe budowle z wysokimi dachami dwuspadowymi i ciekawą ornamentyką, wypełniającą werandy, szczyty i obramienia okienne. Elewacja willi przy ul. Mickiewicza 36 zaakcentowana jest piętrowym ryzalitem.
Wille zostały wybudowane z przeznaczeniem na siedzibę dla urzędników (oficjalistów) dóbr suskich. Są to parterowe budowle z wysokimi dachami dwuspadowymi i ciekawą ornamentyką, wypełniającą werandy, szczyty i obramienia okienne. W willi przy ul. Mickiewicza 38 pochodzącej z roku 1875 (o czym świadczy data, umieszczona w szczycie), mieszkał administrator dóbr – Edward Drapella, a obecnie mieści się tu siedziba Oddziału „Ziemi Babiogórskiej” PTTK im. prof. Walerego Goetla, wybitnego polskiego geologa i działacza na rzecz ochrony przyrody, urodzonego w Suchej w 1889 r. Pomnik upamiętniający jego postać stoi przed willą.
Wille zostały wybudowane na przełomie 3. i 4. ćwierci XIX w., z przeznaczeniem na siedzibę dla urzędników (oficjalistów) dóbr suskich. Są to parterowe budowle z wysokimi dachami dwuspadowymi i ciekawą ornamentyką, wypełniającą werandy, szczyty i obramienia okienne. Stojąca obok dworca autobusowego wulla przy ul. Mickiewicza 40 jest mocno przekształcona w związku przystosowaniem jej do celów handlowych
Ck Sąd Powiatowy i Urząd Powiatowy zostały przeniesione do Suchej ze Ślemienia dzięki staraniom pierwszego burmistrza Suchej Antoniego Pawluszkiewicza w pierwszej dekadzie XX w. i znalazły swoją siedzibę w tym budynku, wzniesionym w 1905 r. Pełni on nieprzerwanie swoją funkcję od ponad wieku, pozostając dzisiaj siedzibą Sądu Rejonowego. Jednopietrowy gmach jest zbudowany z czerwonej cegły, z oknami zwieńczonymi delikatnym architrawem. Na „tyłach” Sądu mieścił się w przeszłości areszt. Obecnie gruntownie przebudowany parterowy budynek zajmuje Wydział Ksiąg Wieczystych.
Obecna późnoklasycystyczna świątynia to czwarty budynek w tym miejscu, konsekrowany w 1833 roku. Jest to kościół trzynawowy, halowy, nawy boczne od głównej oddzielają arkady, sklepienie przypomina żagiel. W wieży zegarowej krytej hełmem z 1891 roku, wiszą dwa dzwony z XVI i XVII wieku. Frontową fasadę zdobi szeroki ryzalit z trójkątnym przyczółkiem. W ołtarzu głównym znajduje się wizerunek Matki Bożej z XVI wieku, którego cudowność władze kościelne potwierdziły w XVIII wieku. Zwiedzając świątynie warto również zwrócić uwagę na drewniany barokowy krucyfiks z XVII wieku, który znajduje się w bocznym ołtarzu Bractwa Cierniowej Korony, a także klasycystyczną ambonę. Ciekawy jest też chór muzyczny, wsparty na trzech arkadach, a zwłaszcza jego drewniany, klasycystyczny parapet, datowany na 1830 rok.
- Kościół w Zawoi zbudowano w 1888 r. Do budowy świątyni wykorzystano materiał ze stojącego w tym miejscu poprzedniego kościoła z lat 1757-59 . Jest to kościół eklektyczny, z cechami budownictwa alpejskiego. Zbudowany został na rzucie krzyża łacińskiego, posiada trójnawowy układ bazylikowy. Wewnątrz stropy wsparto na żeliwnych kolumnach międzynawowych. Na uwagę zasługują: polichromia figuralno-ornamentalna z 1930 r. oraz sześć drewnianych ołtarzy barokowych.
Budynek w 1905 roku wybudował Edward Wolski z Krakowa, jeden z założycieli Oddziału Babiogórskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, które organizowało turystykę i zagospodarowywało okolice Babiej Góry, w tym wytyczyło pierwszy babiogórski szlak pieszy z Suchej do Zawoi. Edward Wolski po sprowadzeniu się do Zawoi w nowym budynku otworzył stację turystyczną Towarzystwa Tatrzańskiego, prowadził sklep i jadłodajnię oraz wynajmował w nim pokoje gościnne.
Po II wojnie światowej przez wiele lat w budynku miał siedzibę urząd gminy. Obecnie jego właścicielem jest Wspólnota Gruntowa i Leśna Osób Uprawnionych w Zawoi.
widok na pasmo Polic i Babiogórskie
Obecność karmelitów bosych w Zawoi sięga 1938 r. Wybudowany w pierwszych latach po wojnie dom oraz kaplica służyły początkowo celom rekolekcyjnym. Dopiero w 1954 r. został założony konwent. W latach 1970-1976 stanął nowy kościół, a także rozbudowano klasztor. Od dnia 1 stycznia 1976 r. Kuria Metropolitalna w Krakowie powierzyła karmelitom bosym w Zawoi wikariat parafialny. W lacha 1986-1990 powstał nowy budynek klasztoru. Wybudowano również dom oazowy z myślą o przyjmowaniu grup oazowych, rekolekcyjnych i kolonii dziecięcych.
W centrum wsi, w pobliżu kościoła znajduje się odrestaurowany budynek dawnego Zarządu Dóbr Leśnych w Suchej z 1870 r. – tradycyjnie zwany dworem lub leśniczówką. To budowla murowana z drewnianą werandą od frontu, otoczona drzewami, które pozostały po dawnym parku. Obecnie mieści się tu Gminny Ośrodek Kultury oraz punkt informacji turystycznej, a od 2011 r. także niewielkie Muzeum Zabawek.
Kościół powstał w latach 1789-1791 z fundacji Teresy Wielopolskiej, na miejscu kaplicy cmentarnej z 1707 r. Jest to jeden z piękniejszych kościołów drewnianych w Małopolsce, wytypowany w 2003 r. do wpisania na Listę UNESCO. Świątynia otoczona jest wydatnymi, częściowo oszalowanymi sobotami, w których umieszczono stacje Drogi Krzyżowej z 1846 r., wykonane przez Antoniego Krząstkiewicza. Wyposażenie wnętrza, w przeważającej części barokowe, datowane jest na pocz. XIX w. W ołtarzu głównym znajdują się obrazy Matki Boskiej z Dzieciątkiem (z XVII w.) oraz św. św. Piotra i Pawła. Wnętrze ścian zdobi XIX-wieczna polichromia figuralno-iluzjonistyczna.
Skomentuj