Getto oczami dziecka. Stella Müller-Madej

Muzeum Historyczne Miasta Krakowa we współpracy z Małopolskim Instytutem Kultury opracowało projekt interaktywnych ścieżek edukacyjnych, zapoznających ze śladami dawnego krakowskiego getta. Projekt obejmuje 4 trasy tematyczne: „Z okien apteki. Krakowskie getto we wspomnieniach Tadeusza Pankiewicza”, „Oczami lekarza. Krakowskie getto we wspomnieniach Aleksandra Bibersteina”, „Śladami nastolatki. Krakowskie getto we wspomnieniach Haliny Nelken” oraz „Getto oczami dziecka. Stella Müller-Madej”.

Trwanie w realiach getta przedstawione zostało przez pryzmat wspomnień konkretnych osób, dla których getto było codziennością.

Spacery opracowano w formule tzw. questingu, który można zaliczyć do alternatywnych form zwiedzania. Polega na podążaniu nieoznakowaną trasą i rozwiązywaniu szeregu zagadek czy też zadań, do których prowadzą odpowiednie wskazówki. Całość łączy pewna narracja, towarzysząca spacerowi. Niektóre treści nie są przekazywane wprost, a turysta szuka ich samodzielnie. Każda z zaproponowanych przez MHK tras opatrzona jest zdjęciami, cytatami oraz mapką służącą do realizacji kolejnych zadań.
„Getto oczami dziecka. Stella Müller-Madej”
„Dzielnica zamknięta” istniała w latach 1941-1943, a mury getta stały się granicą światów – granicą niesprawiedliwości, okrucieństwa i braku nadziei. Za murami znaleźli się ludzie odmienni etnicznie, o obcych obyczajach i religii, ale tak samo mający prawo do życia i szacunku, jak ci którzy wznieśli mury getta. Z aryjskiej strony wygnano także rodzinę Stelli Müller-Madej. Ta żydowska dziewczynka miała zaledwie 9 lat, gdy zamieszkała na terenie podgórskiego getta.

Świat widziany oczyma dziecka pełen jest emocji i barw. Dzieci bardziej patrzą sercem, niż chłodnym wzrokiem rozumu. Dziecku jeszcze bardziej niż człowiekowi dorosłemu towarzyszył strach, jeszcze większe niezrozumienie i poczucie krzywdy. Jak wielkim wyzwaniem musiał być dramat wojny dla rozwijającej się wrażliwości dziecka. Dzięki wspomnieniom Stelli możemy odtworzyć rzeczywistość dnia za murami. Pamiętnik relacjonuje rozmaite niewygody, troski i krzywdy, jakich ludzie doświadczali przebywając w tej odseparowanej strefie miasta. Zapiski dziewięciolatki ujawniają także emocje i uczucia ogarniające ludzi, będących świadkami brutalnych i dramatycznych scen, niejednej egzekucji i drastycznych wysiedleń.
Stella Müller-Madej w 1991 r. wydała pamiętnik z czasu okupacji. Książka doczekała się tłumaczenia na kilka języków i została doceniona jako wartościowe źródło informacji z tamtych lat.

Opracowanie: Katarzyna Nowak
MATERIAŁ POCHODZI Z SERWISU SZLAKI MAŁOPOLSKI (szlakimalopolski.pl)