Twierdza Modlin jesienią malowana

W niedzielę 25 października około godziny pociągiem z Warszawy przyjechałam do Modlina wraz z grupą aktywnych osób, które postanowiły ten dzień spędzić w terenie poznając największą i najlepiej zachowaną Twierdzę w Polsce.

Tuż przy budynku dworcowym spotkaliśmy Panią przewodnik, która miała być gospodarzem podczas naszej wycieczki.

W Modlinie byłam już kilkakrotnie, ale dwie, trzy kilkugodzinne wycieczki z przewodnikiem to zbyt mało, by zajrzeć we wszystkie ciekawe miejsca i obejrzeć ciekawe zakamarki, a tym bardziej poznać tajniki historii i miejsca i ważnych dla niego ludzi.

Tym razem pogoda nam sprzyjała,mimo iż pierwotne prognozy pogody straszyły deszczem, natura nam go oszczędziła podczas całej wycieczki, by pod jej koniec w drodze powrotnej obmyć delikatną mżawką nieopodal stacji kolejowej.

O tym, że ziemie leżące u zbiegu Wisły I Narwi stanowią doskonałe miejsce strategiczne wiedzieli już Szwedzi podczas "potopu", co potwierdziły w roku 1655 roku wojska szwedzkie zakładając nieopodal ufortyfikowany obóz (tzw. Bugskansen) - niestety jego ślady materialne nie zachowały się do dnia dzisiejszego. Natomiast
rozpoczął budowę tutaj Twierdzy. Pierwszym projektantem twierdzy
był wybitny francuski inżynier, generał François de
Chasseloup-Laubat. Do pracy przy wznoszeniu umocnień
zatrudniono w roku 1812 oprócz rzemieślników blisko 12 tysięcy okolicznych chłopów.

Po upadku ofensywy napoleońskiej na Moskwę modlińską twierdzę czekała obrona, która w 1 grudnia 1813 roku zakończyła się kapitulacją na skutek między innymi braku wsparcia wojsk francuskich, wysokich strat własnych oraz wyczerpania amunicji. Kapitulację przyjął rosyjski generał P. Kleinmichel.

W okresie Królestwa Polskiego twierdzy nie rozbudowywano. Stacjonowały tutaj nieliczne oddziały armii polskiej i rosyjskiej. Natomiast w czasie powstania listopadowego i i wojny polsko-rosyjskiej 1831 roku twierdza została wzmocniona elementami polowych fortyfikacji i została sprawnie przygotowana do obrony - jej komendantem został gen. Ignacy Ledóchowski. Po raz kolejny twierdza skapitulowała 9 października 1831 roku jako przedostatni punkt oporu powstania.

W późniejszym okresie kilkakrotnie była przebudowywana i kilkakrotnie była niszczona.

We wrześniu 1939 roku garnizon twierdzy stanowiła początkowo 8 Dywizja Piechoty. Stacjonował tu też sztab Armii Modlin. Po bitwie granicznej twierdzę obsadziły dalsze części oddziałów Armii „Modlin”. Wojska niemieckiego II Korpusu Armijnego podeszły pod twierdzę
10 września 1939. Od 13 września Modlin zaczęły obsadzać
oddziały Armii „Łódź” dowodzonej przez generała Wiktora Thommée, który objął dowództwo Obozu Warownego „Modlin”. Przez dalsze dwa tygodnie trwało oblężenie twierdzy przez przeważające siły niemieckie.

Na skutek zmasowanych ataków wroga już po kapitulacji Warszawy po raz kolejny w swojej historii Twierdza Modlin, skapitulowała 29 września 1939 r. jako jeden z ostatnich punktów polskiego oporu.

Dzisiaj Twierdza Modlin nie spełnia swoich wcześniejszych, militarnych powinności. Jej obiekty w większości przeszły w cywilne ręce. Cześć z nich została odrestaurowana lub dobrze zabezpieczona przed niszczeniem i pełni głównie rolę obiektów udostępnianych turystycznie.

Jednak część zabytkowych obiektów nadal pozostaje w stanie zapomnienia i podlega stopniowej degradacji. Wiele nadal potrzebuje dużych finansowych nakładów, by ocalić od zapomnienia. Nad większością, tych które nie przeszły w prywatne ręce troskę roztaczają miejscowi pasjonaci - historycy, przewodnicy turystyczni, miejscowi społecznicy działający w specjalnie powołanej do tego fundacji.

Wszystkie udostępniane tutaj przeze mnie fotografie są mojego autorstwa. Niektóre udostępniam na licencji CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0), jako publikowane przeze mnie prace własne na tej samej licencji w zasobach repetytorium Wikimedia Commons - zostały one wykonane 14 lipca 2012 roku.