Pierwsza wzmianka o parafii w Wielogłowach pochodzi z 1326 r., jest ona jednak starsza, bo powstała prawdopodobnie około połowy XIII w. Zachowany do dzisiaj kościół zbudowany został około 1318 r., zaś swoją obecną formę zyskał po rozbudowie w 1627 r., kiedy to wzniesiono zakrystię, kaplicę zwaną "Kurowską" i być może wieżę. W latach 1557-75 kościół za sprawą właściciela wsi Sebastiana Wielogłowskiego pełnił funkcję zboru ariańskiego.
Modrzewiowy dwór w Wielogłowach wzniesiono w XVII w. Jego ostatnia właścicielka Maria Stuber w 1958 r. przekazała obiekt Zgromadzeniu Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus, które założyły w budynku klasztor, a w jego zachodniej części kaplicę klasztorną z obrazem Matki Boskiej. Parterowy dwór wzniesiony w konstrukcji zrębowej na rzucie prostokąta ma ściany otynkowane i pomalowane. We wnętrzu dworku podczas prac malarskich odsłonięto fragmenty klasycystycznej polichromii.
Eklektyczny dwór z czworoboczną wieżą usytuowaną w części środkowej elewacji południowej wzniesiony został w drugiej połowie XIX wieku. Budynek dworu znajduje się w części północnej rozległego założenia parkowego. W obrębie parku usytuowana jest drewniana kaplica z końca XVIII wieku - miejsce ślubu Gabrieli Zapolskiej i Stanisława Janowskiego. Do niedawna w dworze mieścił się oddział nowosądeckiego szpitala. Obecnie dwór jest opuszczony.
Kościół w Mogilnie wzniesiono w 1765 r., prawdopodobnie z wykorzystaniem elementów wcześniej istniejącej świątyni, spalonej w 2. poł. XVI w. Wewnątrz budynku możemy podziwiać barokowe detale ciesielskie tj. portale o falistych nadprożach, parapet chóru muzycznego, a także gotycki krucyfiks z ok. 1400 r. Polichromia o motywach figuralnych i ornamentalnych z 1930 r. jest dziełem T. Terleckiego. Późnogotycka rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego datowana jest na pocz. XVI w., a kamienna chrzcielnica renesansowa na połowę XVI w.
ośmioboczna kaplica w stylu renesansowym z 1558 r. W jej wnętrzu znajduje się rokokowy ołtarz z drugiej połowy XVIII w. z obrazem ukrzyżowania z 1703 r. oraz barokowy posąg Chrystusa z XVIII w.
Kościół w Krużlowej Wyżnej zbudowano w 1520 r. z fundacji Jana Pieniążka. Pod koniec XVIII w. późnogotycki kościół przekształcono w stylu barokowym. Dwa późnogotyckie portale zwieńczone są łukami o wykroju w tzw. ośli grzbiet, natomiast kamienny portal do zakrystii – łukiem w kształcie ściętego trójliścia. Na stropie w nawie znajduje się gotycko-renesansowa polichromia z ok. 1520 r., zrekonstruowana w 1894 r. W kasetonach stropu w prezbiterium widnieją rzeźbione rozety. Ściany nawy i kaplicy pokrywa polichromia, wykonana w 1942 r.
Synagoga została zbudowana w 1909 roku, najprawdopodobniej na miejscu starej synagogi. Synagoga była czynna jeszcze w czasie II wojny światowej do początków 1941 roku. Później hitlerowcy nakazali ją zamknąć i doprowadzili do jej znacznej dewastacji. Po zakończeniu wojny przez wiele lat w synagodze mieściła się stolarnia, warsztat produkujący płytki, a w piwnicach warsztat blacharski. W 2002 roku synagoga została zwrócona Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie. W 2007 roku gmina żydowska rozpoczęła jej remont jak jednak widać z mizernym skutkiem.
Budynek plebani w Grybowie powstał w 1699 r. przy kościele drewnianym św. Bernardyna (kościół datowany na 1455 r. spłonął w czasie działań wojennych w styczniu 1945 r.). W 1. poł. XIX w. obiekt przekształcono w stylu klasycystycznym. Obecnie mieści się w nim dekanalne muzeum sztuki sakralnej. Plebania jest obiektem parterowym, na rzucie prostokąta, przed wejściem znajduje się ganek oparty na kolumnach. W muzeum eksponowane są obrazy gotyckie z kościoła św. Bernardyna, ikony cerkiewne oraz zabytki sztuki ludowej. Szczególnie cenne są: gotycki obraz Św. Zofii z córkami z 1460 r. oraz późnogotycki obraz Świętej Rodziny z 1500 r.
Dwór (pałac) Hoschów powstał zapewne w drugiej połowie lat 30. XIX w. i był siedzibą dawnych właścicieli dóbr grybowskich (1828–1918), Obecnie Zakład Opiekuńczo-Leczniczy prowadzony przez „Caritas”. Jest to murowany, piętrowy, budynek wzniesiony na planie w kształcie litery H). Wschodnią i zachodnią elewację korpusu zdobią tarasy widokowe rozpięte między bocznymi skrzydłami, z których każdy wsparty jest na czterech parach kolumn.
górujący nad miastem kościół został zbudowany w latach 1909-1914 na miejscu rozebranego w 1908 r. kościoła gotyckiego. Kościół został poważnie uszkodzony podczas działań wojennych w 1945 r. kiedy zniszczeniu uległ hełm wieży oraz w czasie pożaru w 1946 r. kiedy to spalone zostały dachy. Odbudowa kościoła prowadzona była od 1947 r. do lat 60-tych.
Kościół w Ptaszkowej powstał w 1555 r. Budynek o charakterze gotyckim wzniesiony został w konstrukcji zrębowej. Polichromia ornamentalno-figuralna z lat 1929–32 jest dziełem Józefa Dutkiewicza. Na ścianach kruchty południowej widać pozostałości malowideł patronowych z XVI w. oraz fragmenty polichromii z 1795 r. o charakterze baroku ludowego. Najcenniejszym zabytkiem wyposażenia jest gotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z ok. 1420 r., znajdująca się w prawym ołtarzu bocznym.
Cerkiew greckokatolicka w Królowej Górnej została wybudowana w 1815 r. Istnieje przypuszczenie, że wieża pochodzi z poprzedniej, XVIII-wiecznej świątyni stojącej na tym samym miejscu. Budowla mimo przekształceń zachowała typowe cechy świątyni zachodniołemkowskiej. Polichromia neobarokowa na stropach i ścianach pochodzi z pocz. XX w. (pośrodku stropu nad nawą przedstawienie Sądu Ostatecznego). W wyposażeniu znajduje się ikonostas z XIX w., ołtarz główny, składający się z XIX-wiecznej podstawy i XVIII-wiecznej nastawy (znajduje się w nim ikona Matki Boskiej Orantki), dwa boczne ołtarze z ikonami Św. św. Cyryla i Metodego oraz Św. św. Włodzimierza i Olgi.
Zbudowany pod koniec XVIII wieku dwór wzniesiony został z drewna, konstrukcji zrębowej i posiadał typowe cechy klasycystyczne, nieco utracone w czasie późniejszych przebudowań. Był budowlą parterową, szeroko frontową, z portykiem kolumnowym od frontu, po którym zachował się do dzisiaj trójkątny naczółek. Przebudowy prowadzone w XIX i XX wieku zmieniły nieco charakter budowli.
Zachowana do dziś willa jest częścią dawnego zespołu dworskiego. W wybudowanej w 1910 roku willi Helena Miczyńska prowadziła letni pensjonat, goszczący m.in. ludzi nauki, polityków, artystów. Budynek, choć zamieszkały, wymaga pilnego remontu.
Pozostający od XVIII wieku w rękach jednej rodziny, wielokrotnie przebudowywany i dostosowywany do zmieniających się potrzeb użytkowników budynek, jest jednym z nielicznych zachowanych podsądeckich dworów. Niestety jest niedostępny i zasłonięty
Kościół cmentarny św. Heleny w Nowym Sączu zbudowany został w 1686 r. na dawnym przedmieściu Chełmiec Polski. Jego fundatorką była ksieni klasztoru Klarysek w Starym Sączu Helena Marchocka. Niewykluczone, że do budowy wykorzystano elementy poprzedniej świątyni z 1608 r., która została zniszczona w czasie potopu szwedzkiego. We wnętrzu zobaczymy renesansowo-barokowy ołtarz główny z barokowymi obrazami z 2. poł. XVII w. oraz renesansowymi z ok. 1580 r. (sceny Ukrzyżowania i Zmartwychwstania).
Z zamku, powstałego najprawdopodobniej za Kazimierza Wielkiego, zostały tylko ruiny. Po zakończeniu II Wojny Światowej odbudowano resztki ocalałych murów miejskich bezpośrednio przylegających do zamku. Rekonstrukcji podległa Baszta Kowalska z późnorenesansową attyką i fragment muru obronnego z zadaszony, drewnianym gankiem straży.
W dworku usytuowanym pośród dębowego starodrzewia mieszkał u swego stryja hr. Gustawa Romera w latach 1884-1889, uczęszczając do sądeckiego gimnazjum, twórca kartografii polskiej - Eugeniusz Romer. Folwark zakupili w 1902 r. oo. jezuici.
Dwór otacza park dworski z aleją dojazdową z 2 poł XIX w.
Dwór w Wielopolu wzniesiony został pod koniec XIX wieku, kiedy właścicielem majątku była rodzina Kosterkiewiczów. Charakterem nawiązuje do popularnej wówczas neorenesansowej willi włoskiej. Budynek składa się z dwóch części – wydłużonego parterowego korpusu głównego i przylegającej do niego części piętrowej z narożnym aneksem ozdobionym płytką wnęką. Dziś już niewiele zachowało się z dawnego uroku dworu, który jest w fatalnym stanie technicznym.
Skomentuj